Tuyên truyền, hướng dẫn
BÀI TUYÊN TRUYỀN VÀ HƯỚNG DẪN XỬ LÝ NGUỒN NƯỚC TRONG MÙA LŨ LỤT
(Trung tâm y tế huyện Nho Quan, tỉnh Ninh Bình)
Thiếu nguồn nước sạch để sử dụng là vấn đề thường gặp của người dân vùng lũ trong mùa lũ lụt. Sau lũ lụt, tại những vùng bị ngập lụt, nguồn nước thường bị bẩn, ô nhiễm do các chất thải từ cống rãnh, bùn đất, xác động vật chết,… lẫn vào nước nước sông, suối, ao hồ. Tại các khu vực bị ngập nước, các nguồn nước, công trình cấp, thoát nước, công trình vệ sinh bị phá hủy khiến tình trạng thiếu nước sạch sinh hoạt càng trở nên nghiêm trọng.
Thiếu nguồn nước sinh hoạt an toàn sau lũ lụt dịch bệnh là nguyên nhân chính gây như các bệnh về da (mẩn ngứa, mụn nhọt, nấm chân tay, nước ăn chân, ghẻ lở, viêm da, viêm nang lông,…), các bệnh về đường ruột và đường tiêu hóa (tiêu chảy, tả, thương hàn), các bệnh về mắt (đau mắt đỏ, mắt hột), bệnh phụ khoa do tắm nước bẩn,…
Để đảm bảo có nguồn nước sạch chúng ta có thể sử dụng các biện pháp làm sạch nước đơn giản sau đây.
I. BẢO VỆ NGUỒN NƯỚC TRƯỚC KHI BÃO LỤT
Dùng ni lông dày hoặc gấp lại, không thủng phủ kín miệng bể, giếng (đối với giếng đào) và bịt kín miệng ống giếng, nâng cao an toàn máy bơm hút nước giếng (đối với giếng khoan) bằng dây cao su. Đậy nắp bằng vật nặng, cứng như tấm bê tông, tôn dày tránh tai nạn.
II. CÁC BIỆN PHÁP XỬ LÝ NƯỚC SINH HOẠT TRONG MÙA LŨ lụt
1. Làm trong nước
Có nhiều cách làm trong nước, đơn giản nhất là dùng phèn chua hoặc lọc bằng vải sạch.
a) Đối với giếng khơi: Tiến hành theo 2 bước:
Bước 1: Thau rửa giếng:
Làm vệ sinh thành và nền giếng, khơi thông nước ngập lụt quanh giếng.
Trước khi làm trong và khử trùng nước, phải thau vét giếng, lấy hết bùn, rửa thành giếng.
Bước 2: Biện pháp làm trong nước:
Dùng phèn chua liều lượng 50gam(02 thìa canh)/1m3 nước, nếu độ đục nhiều thì tăng lượng phèn chua nhưng tối đa 100gam/1m3.
Tán nhỏ, hoà tan hết phèn chua trong chậu rồi đổ mạnh xuống giếng dùng gàu kéo lên xuống khoảng 10 lần để đảo đều nước trong giếng và đợi 30 phút sau mới thực hiện bước khử trùng nước.
b) Đối với nguồn nước khác
1g phèn chua (một miếng bằng khoảng nửa đốt ngón tay) cho 20 lít nước. Múc một gáo nước, hoà lượng phèn tương đương thể tích nước cần làm trong cho tan hết, cho vào dụng cụ chứa nước và khuấy đều, chờ khoảng 30 phút cho cặn lắng hết xuống đáy rồi gạn lấy nước trong.
– Nếu không có phèn chua thì có thể dùng vải sạch để lọc nước, giữ lại các cặn bẩn, làm vài lần cho đến khi được nước trong (chú ý vải lọc bằng cốt tông để lọc nước đi qua được, cần thay vải khi thấy cặn trên vải lọc nhiều).
2. Khử trùng nước
Sau khi nước đã được làm trong cần tiến hành khử trùng nước. Có thể khử trùng nước bằng hóa chất hoặc đun sôi.
a) Khử trùng nước bằng hóa chất:
– Đối với hộ gia đình: Thường khử trùng nước bằng Cloramin B. Cloramin B được đóng gói, dạng viên với nhiều hàm lượng khác nhau. Hiện nay phổ biến nhất là viên Cloramin B 0,25g hoặc viên Aquatabs 67mg rất tiện lợi cho khử trùng các thể tích nước nhỏ như chum, vại, lu, xô, chậu hoặc bể chứa nước nhỏ. Một viên Cloramin B 0,25g có thể khử trùng được 25 lít nước, một viên Aquatabs 67mg có thể khử trùng được 20 lít nước trong. Cloramin bột 27% thì dung 10 gam (01 thìa canh hoặt 02 thìa nhựa thường dùng ăn sữa chua) có thể khử trùng được 01m2 nước.
– Đối với nguồn nước tại giếng khơi sau khi làm trong nên bơm hoặc múc nước vào vật dụng chứa nước để tính khối lượng và khử trùng nước với lượng Cloramin 27% tương ứng để sử dụng. Hoặc tính khối lượng nước trong giếng, tính lượng Cloramin 27% tương ứng hòa tan trong chậu rồi đổ trực tiếp xuống giếng, dung gầu đảo đều, đậy nắp chờ 30 phút là có thể dùng được.
Lưu ý:
– Nước đã được khử trùng có thể sử dụng cho mục đích sinh hoạt. Tuy nhiên nước này vẫn phải đun sôi rồi mới uống trực tiếp được.
– Không tiến hành khử trùng đồng thời với đánh phèn vì phèn làm mất tác dụng khử trùng của Clo.
– Nước sau khi khử trùng ngửi thấy mùi Clo thì việc khử trùng mới có tác dụng. Nếu lượng Clo sử dụng đúng cách như trên thì nguồn nước không ảnh hưởng đến sức khỏe.
b) Sử dụng các thiết bị lọc nước
Ngoài các biện pháp xử lý nước như trên, hộ gia đình có thể sử dụng thêm thiết bị lọc để xử lý nước. Hiệu quả lọc nước của thiết bị phụ thuộc vào chất lượng nước đầu vào, công nghệ lọc, tình trạng và chất lượng của thiết bị lọc, thời gian sử dụng… Hiện nay có nhiều loại thiết bị lọc nước của nhiều hãng với các loại công nghệ khác nhau. Nên sử dụng những thiết bị đã được kiểm định, cấp phép của các cơ quan chức năng, đồng thời tuân thủ hướng dẫn sử dụng của nhà sản xuất để đảm bảo hiệu quả lọc nước.
Lưu ý: Nước đầu vào của các thiết bị lọc nước phải là nước đã được làm trong, không dùng trực tiếp nước bề mặt từ ao hồ, sông suối, kênh rạch… để tránh bít tắc thiết bị lọc.
b) Đối với giếng khoan:
Tháo dây cao su và ni lông bịt miệng giếng khoan.
Cọ rửa vòi, cần và nền giếng khoan.
Khơi thông cống rãnh quanh giếng.
Bơm hết nước đục, sau đó bơm liên tiếp 15 phút nữa bỏ nước đi sau đó mới sử dụng./.